Jose Luis Romero
Teatro Colón, A Coruña. 28 de setembro de 2019
Francesco Pío Galasso (Don Carlo), Angela Meade ( Elisabetta), Carlos Álvarez (Rodrigo), Elena Zhidkova (*Éboli), Ferruccio Furlanetto (Felipe II), Luiz- Ottavio Faria (Gran Inquisidor), Jeroboam Tejera (Un frate), María Lueiro (Paxe), Carmenchu Domínguez (Voz do ceo) e Enrique A. Martínez (Heraldo e Conde Lerma). Coro Gaos. Orquestra Sinfónica de Galicia. Director: Kamal Khan.
Hai a quen non lles gustan as óperas en versión de concerto, por aquilo de que se perde a dimensión escénica (que non teatral, non confundir os termos) do espectáculo. A iso cabe responderlle que en moitas ocasións (máis das que quixésemos hoxe en día) as postas en escena non só non achegan nada novo, senón que emborronan a función e somen ao público na confusión. Pero é que, ademais, pódese vestir de teatralidad unha ópera ou un personaxe só coa voz cando temos #ante nós a cantantes capaces de meterse en en a acción e de facérnola partícipe mediante o fraseo, o acento, a intención do canto. Por iso benvidas sexan versións de concertos como a que aquí apuntamos, nas que se optou por aforrar en vestiario, escenografía, regista e días de ensaio e en cambio apostar por unha repartición de auténtico luxo formado por consumados “ decidores” do canto verdiano. Niso, por riba, están a mostrarse os Amigos da Ópera da Coruña como uns acertados programadores, porque nos anos lograron pechar unhas soberbias óperas en concerto, como é o caso de Guillermo Tell ou Ermione. Recordo que esta última ópera ( Meade, Spyres, Banks, Zedda) a punto estivo de conseguir o premio á mellor produción na última edición dos Premios Campoamor e non o logrou polas reticencias dalgúns dos membros do xurado para premiar unha versión de concerto, por máis méritos musicais que lle asistisen.
O único punto negro da noite foi o imposible Carlo de Galasso. Voz de acentuado engolamiento e de emisión estrangulada que nos tivo coa alma nun puño toda a noite temendo a aparición do galo. Non foi así, pero o seu fraseo pouco matizado, a súa tendencia para cantar sempre en forte, a súa afinación irregular e os seus abusos do portamento arruinaron cada aparición súa. Só na escena final pareceu atopar un punto de colocación da voz máis estable. No outro extremo da gama de excelencia canora, Carlos Álvarez foi o Rodrigo ideal, o soñado por calquera teatro. O seu fraseo cheo de nobreza, a calidez da cor da súa voz, a súa capacidade de matización e de actuar desde o canto puxéronse ao servizo de toda unha lección de canto verdiano. Foron impresionantes o seu diálogo con Felipe II (impactante o seu berro “A pace dei sepolcri!”) e, sobre todo, a súa dobre despedida de Carlo, despregando unha liña de canto conmovedora, despregando toda unha gama de claroscuros vocais. Con razón levou os máis ruidosos aplausos e aclamacións. O outro espectáculo vocal da noite foi o de Angela Meade, que puxo o seu dominio belcantista ao servizo dunha Elisabetta delicada e atormentada pero sen esaxeracións no fraseo. Un fiato inmenso habilitouna para enlazar longas frases, modulando o son de maneira maxistral, como na despedida da condesa de Arenberg na que asombrou co control da emisión e a capacidade de atacar as notas superiores en piano e de soster as frases son vacilación. Para o recordo quedará a súa mesa dei voce sobre a palabra “Francia” ao comezo de “A túa che lle vanità”, a paixón contida de todo esa escena e a abraiante exhibición de fiato ao soster durante interminables segundo un Se natural na escena final.
Á *Éboli de Zhidkova púidolle faltar un punto de maldade nos dous primeiros actos e atopouse máis identificada coa princesa arrepentida de “Ou don fatale”. A voz é bela e proxéctase con nitidez, aínda que se denota un cambio de cor ao baixar ao rexistro central, onde o son non se aprecia canónicamente cuberto. Non se lle entendeu nada do texto, pero o seu fraseo atesourou moitos quilates. Os anos non pasan polos grandes fraseadores do canto verdiano. Furlanetto acusa xa o paso dos anos no seu cortedad de fiato e na perda de brillo nalgunhas franxas da emisión. Pero en cambio dá leccións a quen queira admitilas da maneira de vestir co fraseo ao torturado personaxe de Felipe II. Non se luciu tanto no seu diálogo con Rodrigo (aquí Álvarez gañou por goleada), pero si fronte ao Gran Inquisidor e, ante todo, no seu marabilloso monólogo “Ela giammai m’ amò”, onde o fraseo tinguiuse dos ribetes máis conmovedores imaxinables. Faria achegou rotundidade e profundidade ao Inquisidor, aínda que lle faltou un punto de contundencia e maldade nos acentos. Moi ben o resto da repartición coa bela voz timbrada de Lueiro e a redondez do son de Tejera.
A pesar de faltarlle algo de “carne” pola cortedad de baixos e altos, o Coro Gaos cantou con empaste e con brillo. Kamal Khan imprimiu á súa dirección un notable brío e enerxía nos acentos, ricos en sforzandi, pero quizá se excedeu niso nalgunhas pasaxes que requirisen máis atención ás necesidades dos cantantes, como nos concertantes finais do segundo e cuarto acto. Cando a orquestra está sobre o escenario hai que ser consciente da cantidade de son que sae da mesma e do risco de tapar ás voces. Con todo, as escenas máis delicadas estiveron magníficamente cinceladas, coa colaboración dunha Sinfónica de Galicia de espléndidas prestacións.
Andrés Moreno Mengíbar
https://www.beckmesser.com/critica-cuando-no-echa-menos-escena-don-carlo/
